Can Togay’ın YAHUDİ ANITI

 

“Tuna Kıyısındaki Ayakkabılar”

Tuna kıyısındaki 60 demir ayakkanın hikâyesi: 

Macaristan’ın başkenti Budapeşte‘de Tuna nehrinin batı yakasına yerleştirilen şimdi paslanmış 60 demir ayakkabı bir holokost* anıttır.

Türk asıllı Macar yönetmen Can Togay, heykeltıraş Gyula Pauer ile birlikte bu anıtı 2005’de gerçekleştirdi.

İnsanlık adına bir vefa örneğidir bu anıt.

II. Dünya savaşı sırasında 1944 sonu 1945 başlarında Macar faşist partisi’nin milisleri, izlediği insanlık dışı politikalar sonucu Budapeşte’deki Yahudileri Tuna nehri kıyısına getirdiler.
Erkek, kadın ve çocuklardan oluşan gruba, kışın dondurucu soğuğunda ayakkabılarını çıkartmaları, çıplak olarak kalmaları ve yüzlerini suya dönmeleri söylenir. Tek suçları: İnançları ayrı olmak.
Daha sonra yakın mesafeden vurularak Tuna’ya düşer ve gözden kaybolurlar.

İşte bu olayı öğrendiğinde çok üzülen Can Togay böyle bir anıtın fikir tasarımcılığını üstlenmiş ve çeşitli ödüllere layık görülen bu eser gerçekleşmiştir.

Bugünün aydın Macar‘ları, bu anıtı reddetmemiş, aksine sahip olarak, acılarını dile getirmişlerdir.