OSMANLIDA BEBEK CARİYELER; Ayşe Ferhunde Hanım

Batum’da Acara kökenli Ateşoğullarından Selahattin ATEŞ, yaptığı araştırmada halalarından biri olan Ayşe Ferhunde hanımın 2 yaşında saraya alınıp cariye olarak yetiştirildiğini tespit etti.

Batum’daki Ali ve Peruz çiftinin çocuklarından biri olan Mahmut, 1.7.1859 tarihinde dünyaya gelir.
Mahmut’un o dönemde ünvanı Gürcüce “sesğli” olup, bunun Türkçe anlamı “Ateş” demektir. Acarlar, hem ev içinde hem çevresinde türkçe, halk içinde gürcüce konuşurlardı.
Ateşoğlu Acar Mahmut, o zaman Osmanlı toprağı olan Batum’da Meryem hanım ile evlidir, 4 kızı vardır, çocuklar çok küçük iken anneleri Meryem hanım ölür, çocuklar bakımsız kalır.
O günlerde saraya cariye yetiştirilmek üzere eleman arayışına çıkan saray görevlilerinin Batum’a geldiğini duyan baba Ateşoğlu Mahmut, çocuklarından 5 Yaşındaki Aysel, 3 yaşındaki Ümmiye ve 2 yaşındaki Ayşe’yi saray görevlilerine teslim eder.
Çocuklar Dolmabahçe sarayında dadılar tarafından yetiştirilir.
Sultan İkinci Abdülhamit ve Sultan Reşat kardeşlerin 2 yaşındaki kız kardeşine arkadaş olsun diye yanlarına aldıkları Ayşe, aynı anneden süt emerek büyür.
Daha sonra sarayda “Ferhunde” ismini de alan Ayşe, Sultan 2.Abdülhamit ve Sultan Reşat’ın da süt kardeşleridir.
Ayşe Ferhunde’nin ifadesine göre büyüdüğünde kendisine,  altını ıslatan ablası Aysel‘in horlanıp iyi bakılmadığı için öldüğü anlatılır.
Sarayda “Feznata” ek ismini alan Ümmiye, saray hayatında başarılıdır.

1293 harbi denilen 1877-78 Osmanlı Rus Savaşında 4’üncü kızı Zekiye‘yi de yanına alıp, işgal edilen Batum‘dan Ordu’ya kaçan Ateşoğlu Acara Mahmut, Fatsa İlçesi Yusuflu Köyüne yerleşip, Zekiye‘yi de evlendirir.
Acar Mahmut’da Hasancık Köyünden ikinci defa yine Meryem adında Acara kökenli bir kızla evlenir.
Sarayda hastalanan Ümmiye Feznata izini bulduğu baba ocağına dönmek ister, Saray gitmesine izin verir ve bol çeyiz ve altınlarla Fatsa‘daki baba ocağına teslim edilir.
Saraylı Ümmiye Feznata, aynı köyden Şaban ÇAVUŞ’la evlenir.
Acar Mahmut daha sonra Düzce‘ye göç eder. Musababa köyüne yerleşir.
Ayşe Ferhunde de saraydan ayrılıp, ablası gibi baba ocağına gitmek ister. İzin verilir. Altın ve çeyizleriyle birlikte, Düzce Kaymakamı nezaretinde babasına teslim yerleşir.
Babasının evinde 7 yeni kardeşiyle; Temel, Osman, Mehmet, Fatma, Makbule, Firdevs, Sultan kardeşleriyle tanışır.
Çok mutludur. Saraydan getirdiği volespit(Bisiklet) ile köyde gezip, varlıklı mutlu bir genç kız görünümü sergilemektedir.
Bu şeytan arabasına binen kız, köyde antipati toplamaya başlar, YOBAZ mahalle baskısına dayanamayan Ayşe Ferhunde Düzce Kaymakamına çıkarak, saraya geri dönmek istediğini, bu isteğinin saraya iletilmesini talep eder.
Padişah’ın emriyle Saraydan gelen görevliler Ayşe Ferhunde‘yi yeniden saraya götürürler.
18 yaşındayken süt kardeşi Sultan Reşat’ın paşalarından Arap kökenli Abdülbaki Paşa‘nın, Vakıfların yönetilmesinden sorumlu 40 yaşındaki oğlu Ömer Cemal bey ile evlendirilir.
Saraydan ayrılıp Teşvikiye‘deki konağa taşınırlar.
1321(1904)doğumlu Ayşe Ferhunde Hanımefendinin Mehmet, Orhan ve Abdülbaki isimlerinde üç çocuğu olur.
2 yaşında Osmanlı Sarayına Cariye adayı olan Ayşe‘nin ilginç yaşam öyküsü budur.

Ayşe Ferhunde’nin yeni kardeşlerinden Temel Ateş‘in Nebiha, Süleyman ve Selahattin isimlerinde 3 çocuğu vardır.
Fatma Ateş Muncurlu Köyü İmamı Esircioğlu Hacı Ali ile evlenmiş, Kâzım, Yunus ve Osman isimlerinde 3 çocuğu vardır.
Osman Ateş’in Mürüvvet, Mahmut, Havva, Hayriye ve Ahmet isimlerinde çocukları vardır.
Mehmet Ateş‘in, Fevzi, Nazlı, Yılmaz ve Sevgi isimlerinde çocukları vardır.
Makbule Ateş ve Firdevs Ateş kardeşler, Düzce’nin Fındıklı Aksu Köyünde İsa ve Mevlüt Yıldırım kardeşlerle evlenirler.
Sultan Ateş, Nükteci ‘Batum Osman‘ namıyla bilinen, Osman SEZER ile evlenir.

Not: Ferhunde hanımın kayınpederi Abdülbaki Paşa, 1948/49 yıllarında Filistin Devlet Başbakanı idi.